T-shaped – Mô hình năng lực cốt lõi của nhân sự thời 4.0.
T-shaped, hay còn gọi là mô hình chữ T, xuất hiện từ những năm 1980 và đã trở thành một khái niệm phổ biến trong lĩnh vực quản lý nhân sự và phát triển cá nhân.
Mô hình T-shaped là một khung mới về năng lực của nhân sự, khác với mô hình chuyên sâu truyền thống. Thay vì chỉ đòi hỏi năng lực chuyên môn chuyên sâu trong một lĩnh vực, mô hình này đòi hỏi sự kết hợp giữa chuyên môn và sự hiểu biết đa dạng.
Trong bài viết này, tôi sẽ lý giải các khía cạnh của mô hình T-shaped và chia sẻ với bạn cách để xây dựng và phát triển đội ngũ nhân sự T-shaped cho doanh nghiệp. Mô hình chữ T là mô hình năng lực cốt lõi của nhân sự trong thời đại mới, vì thế đừng bỏ lỡ nó.
Các yếu tố của mô hình T-shaped
Mô hình T-shaped bao gồm hai yếu tố chính: kỹ năng chuyên sâu (phần dọc của chữ T) và kỹ năng đa dạng (phần nằm ngang của chữ T).
Kỹ năng chuyên sâu
Kỹ năng chuyên sâu đề cập đến sự sâu rộng và chuyên môn trong một lĩnh vực cụ thể. Điều này đòi hỏi nhân sự phải có kiến thức chuyên môn sâu về một lĩnh vực nhất định, có khả năng áp dụng kiến thức này để giải quyết các vấn đề phức tạp và đóng góp chuyên sâu vào công việc.
Kỹ năng đa dạng
Là khả năng làm việc và giao tiếp hiệu quả với các lĩnh vực khác nhau. Kỹ năng đa dạng này cho phép nhân sự hiểu và tương tác với các khía cạnh khác của công việc, như giao tiếp, quản lý dự án, tư duy phản biện, kỹ năng mềm, và khả năng làm việc nhóm.
Điều này giúp nhân sự T-shaped có khả năng hợp tác, giao tiếp và làm việc cùng nhau với các thành viên khác trong tổ chức. Đồng thời cũng khám phá và sáng tạo trong các lĩnh vực liên quan.
Mối quan hệ giữa 2 yếu tố của mô hình chữ T
Mô hình T-shaped tạo ra sự cân bằng giữa kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng, tận dụng những ưu điểm của cả hai. Kỹ năng chuyên sâu giúp nhân sự trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình. Trong khi đó, kỹ năng đa dạng cho phép họ có cái nhìn toàn diện và khả năng làm việc trong môi trường đa ngành và đa chức năng.
Trong mô hình T-shaped, kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng không đối lập mà bổ trợ cho nhau.
Kỹ năng chuyên sâu (vertical skills) là nền tảng cốt lõi của mô hình T-shaped. Đây là kỹ năng giúp nhân sự trở thành chuyên gia trong lĩnh vực của mình. Kỹ năng chuyên sâu được xây dựng qua việc học tập, nghiên cứu và áp dụng kiến thức chuyên môn vào thực tế công việc.
Nhân sự có kỹ năng chuyên sâu giỏi không chỉ có khả năng giải quyết các vấn đề phức tạp trong lĩnh vực đó, mà còn có thể tư vấn, hướng dẫn và chia sẻ kiến thức với người khác.
Tuy nhiên, kỹ năng chuyên sâu một mình không đủ để đáp ứng được các thách thức của môi trường công nghệ 4.0. Đây là lúc kỹ năng đa dạng (horizontal skills) đóng vai trò quan trọng.
Kỹ năng đa dạng bao gồm khả năng làm việc và giao tiếp hiệu quả với các lĩnh vực khác nhau, tư duy phản biện, kỹ năng mềm và khả năng làm việc nhóm.
Kỹ năng đa dạng giúp nhân sự hiểu và tương tác với các khía cạnh khác của công việc. Đồng thời thúc đẩy sự hợp tác, trao đổi thông tin và học hỏi từ những người có chuyên môn khác nhau. Điều này giúp nhân sự T-shaped tạo ra giá trị sáng tạo và linh hoạt, có thể tham gia vào các dự án đa ngành và đa chức năng.
Lợi ích của nhân sự T-shaped
Nhân sự T-shaped là cách gọi những nhân sự sở hữu cả kỹ năng đa dạng và kỹ năng chuyên sâu, theo mô tả của mô hình chữ T. Nếu bạn muốn có một ví dụ cụ thể về nhân sự T-shaped, hãy tham khảo bài viết của tôi về T-shaped Marketer.
Có thể thấy, trong thời đại 4.0, sự kết hợp cân bằng 2 yếu tố của mô hình chữ T sẽ giúp nhân sự trở thành những người rất có giá trị với tổ chức. Hãy cùng điểm qua những lợi ích mà nhân sự T-shaped đem lại:
Phản ứng nhanh chóng với môi trường thay đổi
Nhân sự T-shaped có khả năng thích ứng linh hoạt với sự phát triển công nghệ và môi trường kinh doanh thay đổi nhanh chóng. Với sự kết hợp giữa kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng, họ có khả năng nắm bắt và áp dụng những thay đổi mới. Từ đó đảm bảo sự cạnh tranh và phát triển bền vững của tổ chức.
Đa năng và linh hoạt trong công việc
Nhân sự T-shaped có khả năng làm việc trong các dự án đa ngành và đa chức năng. Với kiến thức sâu rộng trong lĩnh vực chuyên môn và khả năng làm việc và giao tiếp hiệu quả với người khác, họ có thể tham gia vào các dự án đa phương diện và đóng góp từ nhiều khía cạnh khác nhau. Điều này tạo ra sự linh hoạt trong tổ chức, giúp tối ưu hóa tài nguyên và năng suất làm việc.
Tạo ra giá trị sáng tạo
Khi nhân sự có kiến thức và kỹ năng đa dạng từ các lĩnh vực khác nhau, họ có khả năng kết nối, tổ hợp và áp dụng những ý tưởng sáng tạo từ các nguồn thông tin khác nhau. Điều này thúc đẩy sự sáng tạo và tạo ra giải pháp mới cho các thách thức và vấn đề trong công việc.
Tham khảo: 5 phương pháp rèn luyện tư duy sáng tạo
Tăng cường sự hợp tác trong tổ chức
Nhờ vốn kiến thức rộng rãi, nhân sự T-shaped có khả năng làm việc hiệu quả với nhiều thành viên khác trong tổ chức.
Với kiến thức phổ quát, họ có thể hiểu được những vấn đề đa dạng của tổ chức. Khi cần, họ có thể trở thành người tư vấn chuyên sâu, đào tạo cho các thành viên khác kiến thức thuộc chuyên môn sâu của họ.
Nhờ đó, họ có thể thúc đẩy sự tương tác, hợp tác và trao đổi thông tin giữa các phòng ban và nhóm làm việc.
Làm sao để trở thành nhân sự T-shaped?
Nhân sự T-shaped có sự kết hợp giữa kỹ năng chuyên sâu và đa dạng, tạo nên một lợi thế đáng kể trong việc xây dựng sự nghiệp và tạo ra giá trị cá nhân. Điều này giúp họ có cơ hội tiến xa trong sự nghiệp và tạo ra ảnh hưởng tích cực trong tổ chức.
Bạn có muốn sở hữu bộ kỹ năng theo mô hình chữ T không? Chắc chắn rồi, trở thành một nhân sự T-shaped sẽ giúp bạn nâng cao lợi thế cạnh tranh của mình trên thị trường lao động.
Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, đây là một số hướng dẫn dành cho bạn:
- Xác định lĩnh vực chuyên môn: Chọn một lĩnh vực chuyên môn mà bạn muốn phát triển và trở thành chuyên gia. Tìm hiểu sâu về lĩnh vực đó, học hỏi từ các nguồn tài liệu, tham gia khóa học, hoặc tìm kiếm cơ hội đào tạo chuyên môn.
- Xây dựng kiến thức đa dạng: Hãy mở rộng tầm nhìn của bạn bằng cách học về các lĩnh vực khác nhau. Điều này có thể bao gồm việc đọc sách, tham gia các khóa học hoặc tham gia các dự án đa chuyên ngành.
- Phát triển kỹ năng mềm: Kỹ năng mềm đóng vai trò quan trọng trong mô hình T-shaped. Hãy tập trung vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp, tư duy phản biện, làm việc nhóm, quản lý thời gian và giải quyết vấn đề. Các kỹ năng này giúp bạn tương tác và làm việc hiệu quả với đồng nghiệp từ các lĩnh vực khác nhau.
- Tham gia vào các dự án đa ngành: Tìm cơ hội tham gia vào các dự án đa ngành hoặc đa chức năng trong tổ chức của bạn. Điều này giúp bạn áp dụng kiến thức và kỹ năng của mình vào các tình huống thực tế, tạo ra sự kết nối và hợp tác với các thành viên từ các lĩnh vực khác nhau.
- Học hỏi từ đồng nghiệp và mentor: Hãy tận dụng kiến thức và kinh nghiệm của đồng nghiệp và mentor. Tìm kiếm cơ hội trao đổi, hỏi thăm và học hỏi từ những người có kinh nghiệm trong lĩnh vực chuyên môn và cả lĩnh vực khác.
- Liên tục cập nhật kiến thức và nâng cao kỹ năng: Theo dõi các xu hướng mới, tham gia các khóa học, hội thảo và diễn đàn chuyên ngành. Đồng thời, luôn cập nhật kiến thức và kỹ năng chuyên môn của bạn để đảm bảo bạn luôn đứng vững trong môi trường công nghệ đầy thách thức.
- Thực hành và áp dụng kiến thức: Để thực sự trở thành một nhân sự T-shaped, không chỉ đủ với việc tích lũy kiến thức mà bạn cần áp dụng nó vào thực tế. Tìm cách áp dụng kiến thức chuyên môn của bạn vào các dự án và vấn đề thực tế, đồng thời chia sẻ kiến thức đa dạng của mình với người khác.
- Xây dựng mạng lưới và hợp tác: Tạo mối quan hệ và kết nối với những người có cùng sự quan tâm và sở thích. Tham gia vào các cộng đồng chuyên ngành, các nhóm thảo luận trực tuyến hoặc offline để học hỏi từ những người khác và tạo ra cơ hội hợp tác và trao đổi thông tin.
Bằng cách tuân thủ các bước hướng dẫn trên và không ngừng phát triển, bạn có thể trở thành một nhân sự linh hoạt và có giá trị trong tổ chức hiện đại.
Cách doanh nghiệp xây dựng đội ngũ nhân sự theo mô hình chữ T
Mô hình T-shaped là một yếu tố thu hút nhân tài. Tại một thời điểm mà sự cạnh tranh trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân tài ngày càng gay gắt, nhân sự T-shaped được coi là có giá trị đặc biệt.
Tổ chức có khả năng phát triển và tạo điều kiện cho nhân sự phát triển kỹ năng chuyên sâu và đa dạng sẽ thu hút được những ứng viên tốt nhất và duy trì một đội ngũ nhân tài ưu tú.
Vậy làm thế nào để xây dựng đội ngũ nhân sự T-shaped. Bạn có thể thực hiện theo các bước sau:
Bước 1 – Hiểu rõ mô hình T-shaped
Đầu tiên, doanh nghiệp cần hiểu rõ về mô hình T-shaped và lợi ích mà nó mang lại. Điều này bao gồm việc nắm vững khái niệm kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng, cùng với sự kết hợp của hai yếu tố này để tạo ra nhân sự linh hoạt và sáng tạo.
Bước 2 – Xác định yêu cầu công việc
Xác định yêu cầu công việc chi tiết cho từng vị trí trong tổ chức. Điều này bao gồm việc xác định những kỹ năng chuyên sâu cần thiết để làm việc hiệu quả trong mỗi vị trí, cũng như những kỹ năng đa dạng mà có thể mang lại lợi ích bổ sung cho công việc.
Bước 3 – Tuyển dụng nhân sự
Trong quá trình tuyển dụng và lựa chọn nhân sự, doanh nghiệp cần tìm kiếm ứng viên có kỹ năng chuyên sâu trong lĩnh vực cần thiết. Đồng thời, cũng quan trọng là tìm kiếm những ứng viên có khả năng và sự quan tâm đến việc phát triển kỹ năng đa dạng. Điều này có thể đảm bảo sự đa dạng và linh hoạt trong đội ngũ nhân sự.
Bước 4 – Đào tạo và phát triển
Sau khi tuyển dụng, doanh nghiệp cần cung cấp các chương trình đào tạo và phát triển phù hợp để giúp nhân sự phát triển cả kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng. Điều này có thể bao gồm việc cung cấp các khóa học chuyên ngành, chương trình đào tạo nội bộ, hoặc khuyến khích nhân sự tham gia vào các dự án đa ngành để mở rộng tầm nhìn và kỹ năng của họ.
Ngoài ra, doanh nghiệp cũng cần tạo ra một môi trường làm việc khuyến khích học tập và chia sẻ kiến thức. Khuyến khích nhân sự đề xuất ý tưởng, ý kiến và kiến thức của mình với nhau. Tạo ra các cơ hội giao lưu, buổi thảo luận hoặc họp nhóm để các thành viên có thể chia sẻ và học hỏi từ nhau.
Một cách rất hay nữa để bạn có thể phát triển nhân sự T-shaped là xây dựng chương trình mentorship hoặc peer coaching. Điều này giúp các nhân viên mới hoặc những người muốn phát triển kỹ năng đa dạng có nguồn hỗ trợ và chỉ dẫn để tăng cường quá trình học tập và phát triển.
Nếu bạn chưa biết cách xây dựng chương trình peer coaching – khai vấn đồng cấp, tôi có một bài viết chi tiết về chủ đề này. Hãy tham khảo.
Bước 5 – Đánh giá và công nhận
Đảm bảo rằng hệ thống đánh giá và công nhận trong doanh nghiệp của bạn đề cao cả kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng. Điều này có thể bao gồm việc đánh giá hiệu suất dựa trên cả thành tựu chuyên môn và đóng góp đa dạng vào các dự án hoặc công việc khác.
Những bài viết sau đây có thể hữu ích cho bạn:
Bước 6 – Tạo cơ hội phát triển nghề nghiệp
Cung cấp cơ hội phát triển nghề nghiệp để nhân sự có thể khám phá và phát triển các kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng. Điều này có thể bao gồm việc tham gia vào các dự án mới, chuyển đổi vị trí hoặc tham gia vào các khóa học và chương trình đào tạo bổ sung.
Tổ chức cũng nên tạo một môi trường khuyến khích sự đổi mới và sáng tạo. Khuyến khích nhân sự đề xuất ý tưởng mới, thách thức hiện tại và tìm cách áp dụng kiến thức đa dạng của mình để giải quyết vấn đề.
Bạn có thể tổ chức chúng thành các chương trình thi đua, và có khen thưởng cho các đề xuất cải tiến mới. Bằng cách này, bạn có thể phát hiện ra những nhân sự có khả năng và mong muốn phát triển kiến thức, kỹ năng đa dạng. Từ đó, đưa họ vào các dự án mới hoặc luân chuyển vị trí công việc để họ phát triển bộ kỹ năng theo mô hình chữ T
Bước 7 – Theo dõi và đánh giá
Cuối cùng, theo dõi và đánh giá quá trình xây dựng đội ngũ nhân sự theo mô hình T-shaped. Điều này giúp xác định hiệu quả của các biện pháp và điều chỉnh theo hướng phát triển tiếp theo.
Tôi tin rằng các bước trên đây đã giúp bạn có được chỉ dẫn để xây dựng đội ngũ nhân sự theo mô hình chữ T. Hãy nhớ rằng, điều này đòi hỏi sự cam kết từ ban lãnh đạo và sự tham gia tích cực từ các thành viên trong tổ chức.
Bằng cách tuân thủ các hướng dẫn trên và đảm bảo sự phát triển liên tục, doanh nghiệp có thể xây dựng một đội ngũ nhân sự đa năng, linh hoạt và sẵn sàng đối mặt với thách thức của thời đại kỹ thuật số.
Lời kết
Trong thời đại công nghệ 4.0, mô hình T-shaped đã trở thành một phương pháp hiệu quả để xây dựng đội ngũ nhân sự linh hoạt và đa năng trong doanh nghiệp. Bằng cách kết hợp kỹ năng chuyên sâu và kỹ năng đa dạng, mô hình này giúp tạo ra nhân sự có khả năng thích ứng với những thay đổi nhanh chóng và sáng tạo trong môi trường kinh doanh.
Mô hình T-shaped mang lại nhiều lợi ích cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Đối với cá nhân, nó tạo ra cơ hội phát triển nghề nghiệp, mở rộng khả năng làm việc và tăng tính cạnh tranh trên thị trường lao động. Đối với doanh nghiệp, mô hình này giúp tăng cường sự linh hoạt, sáng tạo và khả năng thích ứng với sự biến đổi của thị trường.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu về lợi ích, triển vọng của mô hình năng lực chữ T và sẵn sàng để phát triển bản thân mình trở thành một nhân sự giá trị cao. Chúc bạn thành công!
