Ứng dụng hiệu quả mô hình cửa sổ Johari trong giao tiếp.

Cửa sổ Johari là một mô hình giúp bạn phát triển bản thân, cải thiện kỹ năng giao tiếp, phát triển đội nhóm và nhiều lợi ích khác. Hiện nay, mô hình này được ứng dụng rộng rãi trong hoạt động giao tiếp.

Trong bài viết này, tôi sẽ giới thiệu cho bạn cửa sổ Johari là gì và cách sử dụng nó. Mời bạn tham khảo.

Mô hình cửa sổ Johari là gì?

Cửa sổ Johari là một mô hình được thiết lập với 4 góc. Nó được dùng để nâng cao khả năng tự nhận thức, hiểu biết lẫn nhau giữa các cá nhân trong một đội nhóm.

Cửa sổ Johari còn được sử dụng để giúp phát triển các năng lực của một cá nhân, trong đó có năng lực giao tiếp. Sở dĩ, mô hình này có thể cung cấp cho bạn phương pháp tự nhìn nhận bản thân. Và hiểu cách người khác nhìn nhận về bạn.

Mô hình cửa sổ Johari được hình thành như thế nào?

Mô hình cửa sổ Johari lần đầu tiên được giới thiệu vào năm 1995. Tác giả của mô hình này là hai nhà tâm lý học người Mỹ Joseph Luft và Harry Ingham. Họ đã đặt tên cho mô hình bằng cách ghép tên của họ với nhau: Johari.

Thông qua nghiên cứu yếu tố động lực khi học tại Đại học California, Joseph Luft và Harry Ingham đã xây dựng cửa sổ Johari với 2 tiên đề cốt lõi:

• Một là, bạn có thể tạo dựng niềm tin với người khác bằng việc tiết lộ những thông tin về bản thân mình.
• Hai là, bạn có thể tự học hỏi và nắm rõ các vấn đề từ phản hồi của những cá nhân khác trong đội nhóm.

Mô hình Johari sau đó tiếp tục được Joseph Luft nghiên cứu, tìm hiểu thêm.

Ngày nay, mô hình này vẫn được sử dụng phổ biến trong thực tế. Các công dụng chủ yếu của nó bao gồm:

• Phát triển bản thân.
• Cải thiện năng lực giao tiếp.
• Phát triển đội nhóm.

Bài viết liên quan: 8 kỹ năng giao tiếp hiệu quả giúp bạn tự tin trong mọi tình huống

Ứng dụng của mô hình cửa sổ Johari

Mô hình Johari được ứng dụng với các mục đích như sau.

Phát triển bản thân

Mô hình Johari có thể cung cấp cho bạn các phương pháp để nhìn nhận bản thân. Đồng thời hiểu được cách người khác nhìn nhận về bạn.

Qua đó, bạn có thể dần hoàn thiện bản thân, cả về hình ảnh bên ngoài và những giá trị nền tảng bên trong, theo cách bạn mong muốn.

Cải thiện năng lực giao tiếp

Mô hình Johari có thể giúp bạn cải thiện kỹ năng giao tiếp. Ứng dụng mô hình này có thể giúp bạn dễ dàng trò chuyện với các thành viên trong nhóm, kể cả những người mới gia nhập.

Phát triển đội nhóm

Mô hình Johari có thể giúp tăng cường sự kết nối giữa các thành viên với nhau. Sự kết nối này dựa trên cơ sở nuôi dưỡng, hình thành sự đồng cảm và thấu cảm của các thành viên.

Mô hình này tạo ra các điều kiện thuận lợi để các thành viên chia sẻ, trao đổi và tiến hành trò chuyện thoải mái hơn.

Đọc thêm: 9 cách hiệu quả giúp bạn nâng tầm kỹ năng thuyết trình trước đám đông

Tại sao nên sử dụng cửa sổ Johari trong giao tiếp?

Cửa sổ Johari được sử dụng để nâng cao nhận thức của một cá nhân về người khác.

Mô hình này dựa trên hai ý tưởng để đạt được sự tin tưởng, bao gồm:

• Tiết lộ những thông tin về bản thân bạn cho người khác;
• Học hỏi về chính bản thân bạn từ những phản hồi của họ.

Mỗi người được đại diện bởi cửa sổ Johari thông qua bốn góc phần tư. Mỗi góc phần tư này biểu thị cho thông tin cá nhân, cảm xúc, động lực. Và những thông tin đó được biết hay chưa biết đối với bản thân bạn hoặc người khác theo bốn quan điểm.

Phân tích cửa sổ Johari

Bốn ô cửa sổ của mô hình Johari đều phản ánh một vùng thông tin. Cụ thể.

Open area – Vùng mở

Vùng mở là khu vực thông tin mà cả bạn và người khác đều biết. Và thống nhất quan điểm với nhau về thái độ, hành vi, cảm xúc, kỹ năng…

Ví dụ, những người cùng am hiểu về kỹ năng, kinh nghiệm bắn cung sẽ dễ dàng chia sẻ, trao đổi thông tin với nhau.

Những thông tin ở vùng mở càng rộng thì khả năng giao tiếp càng hiệu quả. Từ đó, bạn sẽ mở ra được cơ hội tạo dựng những mối quan hệ sâu sắc hơn, gắn bó hơn.

Hidden area – Vùng ẩn

Vùng ẩn là khu vực thông tin mà bạn đã biết nhưng những người khác chưa biết. Tùy thuộc vào tình huống giao tiếp, bạn có thể chia sẻ một số thông tin ở vùng ẩn để tạo dựng niềm tin với đối phương. Sau đó, bạn có thể chuyển sang giao tiếp ở vùng mở.

Ví dụ, khi nói chuyện với một nhóm người chơi bộ môn thể thao bắn cung, bạn có thể chia sẻ về thành tích bắn cung của mình. Đây là những thông tin bạn đã biết nhưng những người trong nhóm chưa biết.

Với cách chia sẻ thông tin thuộc vùng ẩn như vậy, bạn có thể phá bỏ khoảng cách với những người khác trong nhóm. Như vậy, bạn có thể tiếp tục chia sẻ với họ thông tin thuộc vùng mở.

Blind spot – Điểm mù

Điểm mù là vùng thông tin mà bạn chưa biết nhưng người khác đã biết. Đây chính là rào cản khiến bạn khó trò chuyện với người khác.

Khi rơi vào điểm mù, bạn thường có những thói quen biểu lộ ra ngoài. Đó có thể là những hành vi vô thức như gãi đầu, gãi tai, tránh giao tiếp bằng mắt, mân mê ngón tay, cảm thấy lo lắng, hồi hộp,…

Ví dụ, bạn yêu thích bắn cung, nhưng bạn chỉ mới bắt đầu tìm hiểu về nó. Vì thế, có nhiều kỹ thuật bạn chưa rõ.

Tự tìm hiểu, học tập và trải nghiệm chính là giải pháp để xử lý điểm mù. Bạn hãy tự mình làm những điều này để điểm mù dần được thu hẹp lại.

The unknown area – Vùng chưa biết

Vùng chưa biết là vùng thông tin mà bạn và những người khác đều chưa biết. Ở vùng này, bạn có thể cùng tìm hiểu, khám phá với đối phương. Quá trình tìm hiểu và khám phá cùng nhau có thể giúp bạn và đối phương trở nên gần gũi, cởi mở và sâu sắc hơn trong giao tiếp.

Ví dụ, bạn và đối phương đều có đam mê với môn thể thao bắn cung. Nhưng các bạn chưa biết nên lựa chọn trang phục, giày hay loại cung gì cho bộ môn này. Vậy, cùng nhau tìm hiểu các thương hiệu đồ thể thao có thể là cách để các bạn cởi mở với nhau hơn.

Kỹ năng áp dụng cửa sổ Johari vào giao tiếp

Bạn có thể linh hoạt vận dụng bốn ô cửa sổ của mô hình Johari vào trong cuộc trò chuyện của mình. Cụ thể như sau.

Bắt đầu từ vùng mở

Để bắt đầu câu chuyện, bạn hãy xuất phát từ những gì mà bạn và đối phương đã biết (thông tin thuộc vùng mở).

Từ vùng mở chuyển sang vùng ẩn

Từ vùng mở, bạn có thể tiếp tục chia sẻ với đối phương một số thông tin mà bạn biết, còn họ thì chưa biết.

Điều này sẽ giúp bạn có thể xây dựng được lòng tin với người đối diện.

Phá vỡ điểm mù

Trong các cuộc trò chuyện, sẽ có những điều bạn chưa biết hoặc người khác chưa biết.

Để hạn chế những điểm mù trong giao tiếp này, bạn và đối phương có thể chủ động chia sẻ, đặt câu hỏi và đưa ra phản hồi về các vấn đề mà cả hai bên cùng quan tâm.

Cùng nhau khám phá vùng chưa biết

Đối với những thông tin mà cả bạn và người đối diện cùng chưa biết, các bạn hãy cùng nhau khám phá, học tập và chia sẻ. Như vậy cũng giúp cho mối quan hệ của hai bên trở nên gần gũi, tốt đẹp hơn.

Cách sử dụng cửa sổ Johari

Để sử dụng cửa sổ Johari, bạn có thể thực hiện các bước như sau.

Bước 1

Xác định một nhóm những người là bạn bè của bạn. Những người bạn thuộc nhóm này có thể bao gồm đồng nghiệp, bạn học, người thân hay những người mà bạn quen biết.

Bước 2

Bạn hãy chọn ra từ 5 đến 10 tính từ (từ một danh sách các tính từ cho trước) để mô tả về bản thân mình.

Bước 3

Bạn hãy đề nghị nhóm bạn bè tìm ra từ 5 đến 10 tính từ (cũng từ danh sách có sẵn) để mô tả về bạn.

Bước 4

Bạn hãy phân loại các tính từ này vào các ô cửa sổ.

• Những tính từ nào mà bạn và những người khác đều chọn, bạn hãy xếp vào ô mở.
• Những tính từ chỉ có bạn chọn mà người khác không chọn, bạn hãy xếp vào ô ẩn.

Bước 5

Những tính từ người khác đã chọn để mô tả về bạn nhưng bạn không chọn, bạn hãy xếp vào ô mù. Các tính từ chưa được lựa chọn sẽ được xếp vào ô đóng.

Đây là điều mà cả bạn và đối phương điều chưa biết.

Bước 6

Cuối cùng, bạn hãy rà soát lại 4 ô cửa sổ của mình. Thông qua 4 ô cửa sổ này, bạn có thể khám phá được cách bạn đang nghĩ về mình và người khác đang nghĩ gì về bạn.

Các nguyên tắc để sử dụng cửa sổ Johari hiệu quả

Cách thức sử dụng cửa sổ Johari trong thực tế tuy không phức tạp, nhưng lại khó để vận dụng đúng.

Bạn cần lưu ý một số chi tiết sau khi sử dụng cửa sổ Johari.

Xây dựng niềm tin, có sự cởi mở khi giao tiếp

Bạn hãy lựa chọn một số thông tin phù hợp thuộc vùng ẩn để chia sẻ với đối phương. Điều này sẽ giúp bạn tạo được sự thiện cảm và có được sự tin tưởng của họ.

Chia sẻ thông tin thuộc vùng ẩn một cách có chừng mực

Bạn cần lưu ý chia sẻ thông tin vùng ẩn thật chừng mực. Bởi lẽ, bạn không cần cho mọi người biết tất cả các thông tin ẩn của bạn.

Bạn cũng nên cân nhắc về nguy cơ bị tiết lộ thông tin cá nhân. Đồng thời, bạn cần tôn trọng quyền riêng tư của chính mình và của những người khác.

Học cách lắng nghe người khác

Khi chia sẻ thông tin, bạn nên chia sẻ một cách thật ngắn gọn và thân thiện.

Và hãy dừng lại để lắng nghe ý kiến từ những người đối diện. Đừng chỉ thao thao bất tuyệt nói về câu chuyện của mình.

Linh hoạt trong giao tiếp

Trong một cuộc trò chuyện, tùy thuộc vào lượng thông tin bạn chia sẻ mà các ô cửa sổ Johari sẽ mở ra hoặc co lại.

Bạn hãy linh hoạt trong việc chia sẻ thông tin giữa các ô cửa sổ để cả hai bên cùng đạt được mục đích giao tiếp.

Cùng đối phương học hỏi, khám phá

Để hạn chế và phá bỏ những vùng thông tin chưa biết giữa hai bên, bạn có thể chủ đồng đề nghị đối phương cùng học hỏi, khám phá.

Cách này sẽ giúp bạn và đối phương trở nên cởi mở và gần gũi hơn. Đồng thời, nó cũng giúp mối quan hệ giữa hai bên sâu sắc hơn và dần có thêm nhiều điểm chung ở vùng mở.

Giá trị cốt lõi của mô hình Johari

Điều quan trọng nhất trong mô hình Johari là bạn phải đặt mục tiêu mở rộng ô mở của mình và tất cả mọi người. Cởi mở với người khác sẽ giúp cho hiệu quả công việc của cá nhân và đội nhóm được nâng cao.

Ô mở là không gian thích hợp nhất để bạn và đối phương có thể trao đổi với nhau một cách thoải mái. Từ đó phát triển các mối quan hệ bền vững, tốt đẹp. Đồng thời, tránh được sự hiểu nhầm giữa hai bên dẫn đến kết quả không tốt.

Ví dụ về ứng dụng cửa sổ Johari

Một học sinh đã thử nghiệm mô hình Johari với những người bạn thân và những người bạn xã giao. Kết quả thu được giữa hai nhóm bạn này có sự khác nhau.

Câu chuyện này được chia sẻ trên blog mgnt.102. Cụ thể như sau.

Thử nghiệm 1

Người thử nghiệm nhờ một người bạn thân (hai người đã chơi với nhau khoảng 18 năm) điền vào mẫu trống của cửa sổ Johari.

Hai người hiểu nhau và kết quả thu được khá chính xác. Tuy nhiên, kết quả chỉ dừng lại ở mức khá chính xác chứ không phải hoàn toàn chính xác. Bởi có những tính từ về bản thân người thử nghiệm mà người bạn thân không chỉ ra được.

Thử nghiệm 2

Tiếp đó, người thử nghiệm nhờ một bạn học (hai người học chung trong một học kỳ đầu tiên) điền vào mẫu.

Kết quả ghi nhận là hầu hết các tính từ được điền đều không chính xác.

Đưa ra kết luận

Thông qua đó, người thử nghiệm đưa ra kết luận: “Tôi không ngạc nhiên về kết quả với người bạn thân. Bởi chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian cho nhau. Tôi khá chắc chắn rằng cậu ấy biết rất rõ những đặc điểm của tôi. Tôi cũng không ngạc nhiên về kết quả của người bạn học. Bởi chúng tôi không dành nhiều thời gian ở cùng nhau nên kết quả không mấy chính xác. Những người khác nhau sẽ có nhận thức và định nghĩa khác nhau về đặc điểm. Và thời gian dành cho nhau sẽ tạo ra sự khác biệt rất lớn trong kết quả”.

Từ câu chuyện trên đây, bạn có thể thấy rằng: Cửa sổ Johari giúp bạn có thể hiểu được bản thân mình và biết được người khác có suy nghĩ gì về mình. Từ đó, bạn có thể nắm rõ điểm mạnh, điểm yếu của mình để tìm cách thay đổi, cải thiện bản thân.

Tuy nhiên, mô hình cửa sổ Johari không phải luôn chính xác. Kết quả thu được sẽ phụ thuộc rất nhiều vào nhóm người tham gia làm khảo sát. Nếu bạn và đội nhóm khảo sát đã quen thuộc, thân thiết với nhau thì kết quả có thể chính xác hơn.

Kết luận

Ứng dụng cửa sổ Johari hiệu quả có thể giúp chúng ta phát triển bản thân, cải thiện năng lực giao tiếp và phát triển đội nhóm.

Thông qua việc vận dụng mô hình giao tiếp này, bạn có thể làm sâu sắc và gần gũi thêm các mối quan hệ. Các cuộc nói chuyện cũng có thể trở nên cởi mở hơn.

Tuy nhiên, cửa sổ Johari cũng có điểm hạn chế. Đó là việc kết quả thu được phụ thuộc nhiều vào nhóm đối tượng tham gia khảo sát. Mức độ thân thiết giữa hai bên càng cao, hiểu biết càng sâu thì kết quả càng chính xác và ngược lại.

Trên đây tôi đã giới thiệu cho bạn về mô hình cửa sổ Johari là gì, cách áp dụng và các lưu ý khi sử dụng mô hình giao tiếp này. Hy vọng những thông tin tôi đã chia sẻ sẽ giúp ích cho bạn. Cảm ơn bạn đã đọc bài!